2014-07-20

"Warszawa w rysunkach Majerskiego" o kościele pokarmelitańskim

"Duże zmiany zachodzą również w tych latach [1815-30] w zabudowie wschodniego bloku Krakowskiego Przedmieścia, na odcinku od kościoła św. Anny do ulicy Bednarskiej. Były to tereny zajęte w XVII w. przez kompleks budowli pałacowych Adama Kazanowskiego, zburzonych częściowo podczas wojny polsko-szwedzkiej, w latach 1655-57, a później darowanych przez spadkobierców oo. bernardynom. W drugiej połowie XVIII w. część tych budowli, położona bliżej kościoła Bernardynów [św. Anny], stanowi pałac hr. Manuzziego, nabyty w 1782 r. przez siostrę króla Stanisława Augusta, Ludwikę Zamoyską. Pozostałe budynki wraz z dawną kaplicą Kazanowskich należały od 1663 r. do karmelitanek bosych.

Na te właśnie budowle zwraca uwagę rysunek Majerskiego, wykonany w okresie gdy cała ta część Krakowskiego Przedmieścia ulegała dużym przemianom. W 1818 r. Piotr Aigner nadał empirową, arkadową fasadę klasztornemu budynkowi, zespalając go z klasycystyczną fasadą kościoła Bernardynów, wykonaną przez niego jeszcze w 1788 r. W tymże roku 1818 budowle kościołka i klasztoru karmelitanek przechodzą na własność Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności. Majerski uwidocznił na planie głównym swego rysunku kaplicę i dawny pokarmelicki budynek klasztorny, o skromnej elewacji z barokowym szczytem, niemal w przededniu ich gruntownej przebudowy. Przebudowa ta, przeprowadzona w 1818 r. według projektu Antoniego Corazziego, pozostawiła nam w pamięci charakterystyczną empirową fasadę z hasłem Towarzystwa "Res sacra miser".

[...]

Na miejscu pałacyku Zamoyskich wzniesiono w 1861 r. gmach Resursy Obywatelskiej. Szczątki budynku Towarzystwa Dobroczynności, zniszczonego w czasie ostatniej wojny, ulegają obecnie rozbiórce."

(Alina Sokołowska, Antonina Zalewska, 1958 [druk w maju 1958; tekst prawdopodobnie pisany wcześniej, tj w 1957).

Powyższy tekst zawiera jedną generalną nieścisłość: dziwne przywiązanie autorek do daty "1818". Tymczasem, ani WTD nie przejęło kościoła w roku 1818 (lecz dopiero w 1819), ani przebudowa nie rozpoczęła się w 1818 (prawdopodobnie, miała ona miejsce pomiędzy 1831 a 1839.

Kwestię "rozbiórki szczątków budynku WTD" jeszcze poruszymy.

0 komentarze:

Prześlij komentarz